Dış Borcu En Yüksek Ülkeler: Yüzde Kaç Borç?
Dış borç, bir ülkenin finansal sağlığını ve küresel ekonomik ilişkilerini anlamada kilit bir göstergedir. Bir ülkenin dış borcunun büyüklüğü, yalnızca miktar olarak değil, aynı zamanda ülkenin ekonomik çıktısına, yani Gayri Safi Milli Hasıla’ya (GSMH) oranı ile de değerlendirilir. Bu oran, borcun ülkenin ekonomik büyüklüğüne kıyasla ne kadar büyük olduğunu gösterir ve borç yükünün sürdürülebilirliği konusunda önemli ipuçları sunar. Şimdi, dış borcu en yüksek olan beş ülkeyi ve bu ülkelerin borçlarının GSMH’ye oranını daha detaylı inceleyelim.
1. Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
- Dış Borç: Yaklaşık 32 trilyon dolar
- Borç/GSMH Oranı: %120 civarında
ABD, dünya ekonomisinin merkezinde yer alan en büyük ekonomi olmasının yanı sıra, aynı zamanda en yüksek dış borca sahip ülkedir. ABD’nin borç oranı, ülkenin ekonomik büyüklüğüne rağmen, dikkat çekici bir seviyededir. %120 civarında olan borç/GSMH oranı, ABD’nin toplam üretim değerinin %120’si kadar bir borcu olduğunu gösterir. Bu yüksek oran, ABD’nin borç yükünün yönetilebilir olup olmadığını tartışmalı kılar. Ancak ABD dolarının küresel rezerv para birimi statüsü ve ülkenin güçlü finansal piyasaları, bu borcun yönetiminde önemli avantajlar sağlar.
ABD’nin dış borcu, hükümetin harcamalarını finanse etmek için yaptığı borçlanmalardan ve özel sektörün uluslararası piyasalardan aldığı kredilerden kaynaklanmaktadır. Özellikle pandemi sürecinde artan kamu harcamaları, bu borcun hızla artmasına neden olmuştur. Yine de ABD, güçlü ekonomisi sayesinde bu borcu sürdürülebilir kılma kapasitesine sahiptir.
2. Çin
- Dış Borç: Yaklaşık 14 trilyon dolar
- Borç/GSMH Oranı: %70 civarında
Çin, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olarak hızla büyüyen bir dış borç yükü ile karşı karşıya. Ancak Çin’in borç/GSMH oranı, %70 civarında seyrederek nispeten yönetilebilir bir seviyede kalmaktadır. Bu oran, Çin’in ekonomik büyüklüğüne ve hızlı gelişen altyapı projelerine rağmen, dış borcun ekonominin genel sağlığı üzerinde önemli bir baskı oluşturmadığını göstermektedir.
Çin’in dış borcu, büyük altyapı projeleri, genişleyen ekonomik faaliyetler ve özellikle devlet destekli girişimlerin uluslararası piyasalardan aldığı kredilerden kaynaklanmaktadır. Çin, aynı zamanda gelişmekte olan ülkelere yaptığı büyük yatırımlarla da dikkat çekmektedir. Bu durum, Çin’in dış borçlarının bir kısmını stratejik yatırımlar olarak değerlendirmesine olanak tanımaktadır.
3. Japonya
- Dış Borç: Yaklaşık 10 trilyon dolar
- Borç/GSMH Oranı: %250 civarında
Japonya, dış borç miktarı açısından en yüksek ülkelerden biridir, ancak asıl dikkat çekici olan borç/GSMH oranıdır. %250 civarındaki bu oran, Japonya’nın GSMH’sının iki buçuk katı kadar borcu olduğunu gösterir. Bu, dünya çapında en yüksek oranlardan biridir ve Japonya’nın uzun süredir karşı karşıya olduğu ekonomik ve demografik zorlukların bir yansımasıdır.
Japonya’nın borç yükü büyük oranda iç borçlardan oluşur, bu da borcun büyük bir kısmının Japon vatandaşları ve kurumları tarafından finanse edildiği anlamına gelir. Bu durum, Japonya’nın borcunun dış baskılara karşı nispeten daha dayanıklı olmasını sağlar. Ancak yaşlanan nüfus ve düşük doğum oranları, uzun vadede Japonya’nın borçlarını yönetmekte zorlanabileceği anlamına gelebilir.
4. Almanya
- Dış Borç: Yaklaşık 6 trilyon dolar
- Borç/GSMH Oranı: %150 civarında
Almanya, Avrupa Birliği’nin ekonomik motoru ve dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi olarak, yüksek bir dış borç miktarına sahiptir. %150 civarındaki borç/GSMH oranı, Almanya’nın ekonomik büyüklüğüne kıyasla oldukça yüksektir, ancak ülkenin güçlü ekonomik yapısı ve ihracat odaklı ekonomisi bu borcu sürdürülebilir kılmaktadır.
Almanya, sanayi ve teknoloji alanındaki güçlü performansı, yüksek ihracat oranları ve sağlam finansal yapısı sayesinde dış borçlarını yönetmede oldukça başarılı bir ülke olarak kabul edilir. Almanya’nın borçları, büyük ölçüde hükümetin ve özel sektörün uluslararası finansal piyasalardan borçlanmalarından kaynaklanmaktadır.
5. Birleşik Krallık – İngiltere
- Dış Borç: Yaklaşık 9 trilyon dolar
- Borç/GSMH Oranı: %300 civarında
Birleşik Krallık, yüksek borç/GSMH oranı ile dikkat çeken ülkelerden biridir. %300 civarındaki oran, Birleşik Krallık’ın GSMH’sının üç katı kadar bir borç yükü taşıdığını göstermektedir. Bu durum, özellikle ülkenin finansal hizmetler sektörü ve Londra’nın küresel bir finans merkezi olması nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Birleşik Krallık’ın yüksek dış borcu, büyük oranda finansal sektörün uluslararası piyasalardan aldığı borçlanmalar ve hükümetin yaptığı kamu harcamaları ile ilişkilidir. Brexit süreci ve sonrasında yaşanan ekonomik belirsizlikler, bu borç yükünü daha da artırmıştır. Ancak Birleşik Krallık, güçlü finansal altyapısı sayesinde bu borcu yönetebilme kapasitesine sahiptir.
Sonuç
Dış borç oranları, bir ülkenin ekonomik sağlığını değerlendirmek için kritik bir göstergedir. Yüksek borç/GSMH oranları, ekonomik riskleri artırabilir ve ülkelerin borçlarını sürdürülebilir bir şekilde yönetmelerini zorlaştırabilir. Ancak bu oranların tek başına bir ülkenin ekonomik gücü veya istikrarı hakkında tam bir resim sunmadığı da unutulmamalıdır. Ülkelerin ekonomik yapıları, borçların nasıl yönetildiği ve borçların iç mi yoksa dış kaynaklı mı olduğu gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.
Dış borcu en yüksek olan bu beş ülke, küresel ekonomide önemli roller oynar ve borç yönetimleri, sadece kendi ekonomileri için değil, aynı zamanda dünya ekonomisi için de büyük bir önem taşır. Bu nedenle, bu ülkelerin borçlarının sürdürülebilirliği, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde dikkatle izlenmelidir.
