“Dünyanın en büyük havalimanları hangileri?
- Kral Fahd Uluslararası Havalimanı (DMM) :Yüz ölçümü: 776 kilometrekare
- Denver Uluslararası Havalimanı (DEN) :Yüz ölçümü: 135,7 kilometrekare
- İstanbul Havalimanı (IST) :Yüz ölçümü: 76 kilometrekare
- Dallas/Fort Worth Uluslararası Havalimanı (DFW) :Yüz ölçümü: 69,6 kilometrekare
- Orlando Uluslararası Havalimanı (MCO): Yüz ölçümü: 53,8 kilometrekare”
Kaynak: Webtekno
1. İstanbul Havalimanı’nın Tarihçesi: Planlama, İnşaat Süreci ve Açılış
İstanbul Havalimanı’nın İnşaatına Giden Yol:
İhtiyaç ve Planlama: İstanbul, uzun yıllardır bölgesel ve uluslararası hava trafiğinde önemli bir merkez olarak hizmet veriyordu. Ancak, mevcut iki havalimanı (Atatürk Havalimanı ve Sabiha Gökçen Havalimanı) özellikle Atatürk Havalimanı’nın kapasite sınırlarına ulaşmasıyla, yeni bir büyük havalimanının inşa edilmesi ihtiyacını doğurdu. 2009 yılında başlayan fizibilite çalışmaları, İstanbul’un Avrupa yakasında, Karadeniz kıyısında büyük bir alanın yeni havalimanı için uygun olduğunu belirledi.İnşaat Süreci: 2014 yılında temeli atılan İstanbul Havalimanı, birçok mühendislik zorluğunu barındıran bir proje olarak dikkat çekti. İnşaat süreci, 4 yıllık bir yoğun çalışmanın ardından tamamlandı. Bu süreçte, yerli ve yabancı pek çok inşaat firması ve mühendislik ekibi projede yer aldı. Havalimanının ilk fazı 29 Ekim 2018’de, Türkiye Cumhuriyeti’nin 95. kuruluş yıl dönümünde açıldı. Bu fazda, ana terminal binası ve iki pist kullanıma sunuldu.Resmi Açılış ve Tam Operasyon: İstanbul Havalimanı’nın resmi açılışı 29 Ekim 2018 tarihinde yapıldı. Ancak, Atatürk Havalimanı’ndan İstanbul Havalimanı’na tüm uçuşların taşınması 6 Nisan 2019 tarihinde tamamlandı. Bu tarihte, Türk Hava Yolları’nın tüm operasyonları yeni havalimanına kaydırıldı ve Atatürk Havalimanı’ndan ticari uçuşlar sonlandırıldı.
Terminal ve Uçak Kapasitesi:
Ana Terminal Binası: İstanbul Havalimanı’nın ana terminal binası, 1.4 milyon metrekarelik bir alanı kaplar. Bu devasa terminal, yolculara sunduğu modern olanaklar ve teknolojik altyapı ile dünyanın en büyük terminallerinden biridir. Terminal, 500’den fazla check-in bankosu, 228 pasaport kontrol noktası ve 77 yolcu köprüsü ile donatılmıştır. Bu yapı, saatte 90 milyon yolcuya hizmet verebilecek kapasitededir ve tam kapasiteye ulaştığında yıllık 200 milyon yolcuya hizmet vermesi planlanmaktadır.İniş-Kalkış Kapasitesi: İstanbul Havalimanı, 6 bağımsız pist ve 2 yedek pist ile toplamda 8 pistli bir operasyon planı sunuyor. Şu anda tamamlanan pistler ile saatte 120 uçak iniş-kalkış kapasitesine sahiptir. Bu kapasite, İstanbul Havalimanı’nı dünyanın en yoğun havalimanlarından biri haline getiriyor. Günlük uçak operasyonları tam kapasitede yaklaşık 2.000’e kadar çıkabilir.Kargo Kapasitesi: İstanbul Havalimanı, aynı zamanda bir lojistik merkez olarak da tasarlanmıştır. Kargo terminali, yıllık 5.5 milyon ton kargo kapasitesine sahiptir ve bu kapasite, dünya genelindeki büyük kargo merkezleriyle rekabet edecek düzeydedir.
Yolcu Kapasitesi ve Büyüme Potansiyeli:
- Mevcut Yolcu Kapasitesi: İstanbul Havalimanı, ilk açıldığında yıllık 90 milyon yolcu kapasitesine sahiptir. Bu kapasite, havalimanının tam olarak faaliyete geçtiği ilk yıl olan 2019’da 52 milyon yolcuya hizmet verilmesini sağladı. Gelecekte, terminalin kapasitesinin artırılması ve yeni pistlerin devreye alınmasıyla birlikte bu sayının 200 milyon yolcuya kadar çıkması beklenmektedir.
Projenin Toplam Maliyeti:
- Yapım Maliyeti: İstanbul Havalimanı’nın inşaat maliyeti, yaklaşık 12 milyar Euro olarak hesaplanmıştır. Bu maliyet, hem devasa yapıların inşası hem de ileri teknolojili altyapıların kurulumu göz önüne alındığında oldukça yüksek bir rakam olarak değerlendiriliyor. Maliyet, havalimanının farklı aşamalarında yapılan genişlemeler ve ek yatırımlarla birlikte artmaya devam ediyor.
Finansman ve Yapımcı Konsorsiyum:
İGA Konsorsiyumu: Havalimanının inşası ve işletmesi, Türkiye’nin önde gelen inşaat ve enerji şirketlerinden oluşan İGA (İstanbul Grand Airport) konsorsiyumu tarafından gerçekleştirildi. Konsorsiyum, Cengiz Holding, Mapa İnşaat, Limak Holding, Kolin İnşaat ve Kalyon Grup’tan oluşuyor. Bu beşli grup, havalimanının inşaatını finanse etmiş ve işletme hakkını elde etmiştir. Konsorsiyum, havalimanını 25 yıl boyunca işletecek ve bu sürenin sonunda Türkiye devletine devredecektir.Gelir Paylaşımı: İGA Konsorsiyumu, havalimanının işletme süresi boyunca elde edeceği gelirlerin bir kısmını devletle paylaşacak. Bu, devletin projeden uzun vadeli bir gelir elde etmesini sağlıyor.
Toplam Alan:
- Kurulduğu Alan: İstanbul Havalimanı, 76.5 milyon metrekarelik bir alan üzerine inşa edilmiştir. Bu alan, havalimanını sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en geniş yüzölçümüne sahip havalimanlarından biri yapmaktadır. Geniş alan, havalimanının büyüme potansiyelini de desteklemektedir; bu sayede yeni pistler, terminaller ve diğer tesislerin inşası için yeterli yer bulunmaktadır.
Stratejik Konum:
Coğrafi ve Ticari Avantajlar: İstanbul Havalimanı, Avrupa ve Asya’nın kesişim noktasında, küresel hava trafiği açısından stratejik bir konumda yer alıyor. Havalimanı, İstanbul’un Avrupa yakasında, Karadeniz kıyısına yakın Arnavutköy ilçesinde bulunuyor. Bu konum, havalimanını Avrupa, Asya ve Afrika arasındaki uçuş rotaları için ideal bir geçiş noktası haline getiriyor. Ayrıca, Türkiye’nin artan turizm potansiyeli ve ticari ilişkileri de havalimanının önemini artırıyor.Bağlantı Yolları ve Ulaşım: İstanbul Havalimanı’na erişim, otoyol bağlantıları ve toplu taşıma hizmetleri ile oldukça kolaydır. Havalimanı, İstanbul şehir merkezine yaklaşık 40 kilometre mesafede bulunuyor ve şehrin farklı bölgelerine karayolu ve raylı sistemlerle bağlanıyor. Bu sayede, yolcular havalimanına hızlı ve rahat bir şekilde ulaşabiliyor.
Gelecekteki Yolcu Trafiği:
Yıllık Yolcu Hedefleri: İstanbul Havalimanı, açılışının ilk yılında 52 milyon yolcuya hizmet verdi. COVID-19 pandemisi, 2020 yılında havacılık sektörünü ciddi şekilde etkiledi ve yolcu sayıları düştü. Ancak, 2023 yılına kadar havalimanının yıllık yolcu sayısının 90 milyonu aşması ve ilerleyen yıllarda tam kapasiteye ulaşılarak 200 milyon yolcuya hizmet verilmesi planlanıyor.Küresel Havacılıkta Yeni Bir Merkez: İstanbul Havalimanı, sadece Türkiye’nin değil, küresel havacılığın da önemli bir merkezi olmayı hedefliyor. Bu hedef doğrultusunda, havalimanının sürekli olarak genişletilmesi, hizmet kalitesinin artırılması ve yeni uçuş rotalarının eklenmesi gibi planlar yürütülüyor.
Gelecekteki Gelişmeler ve Genişleme Planları:
Yeni Pistler ve Terminal Genişlemeleri: Havalimanının tam kapasiteye ulaşabilmesi için planlanan 6 bağımsız pistin tamamlanması gerekiyor. Bu pistlerin tamamlanmasıyla birlikte, İstanbul Havalimanı’nın iniş-kalkış kapasitesi daha da artacak. Ayrıca, yeni terminal binalarının inşasıyla yolcu kapasitesinin artırılması planlanıyor.Kargo Terminali Genişlemeleri: İstanbul Havalimanı, kargo taşımacılığı açısından da büyük bir potansiyele sahip. Mevcut kargo terminalinin genişletilmesi ve yeni lojistik merkezlerinin kurulmasıyla, havalimanının küresel ticaretteki rolü daha da güçlenecek.
İstanbul Havalimanı, hem Türkiye’nin havacılık sektöründeki gücünü artıran hem de küresel hava taşımacılığında önemli bir rol üstlenen bir proje olarak öne çıkıyor. Havalimanının devasa kapasitesi, ileri teknolojili altyapısı, stratejik konumu ve gelecekteki genişleme planları, onu sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en önemli havalimanlarından biri haline getiriyor. Yapım maliyeti, alan büyüklüğü ve uçak kapasitesi gibi sayısal verilerle ele alındığında, İstanbul Havalimanı’nın küresel havacılık sektöründe devrim niteliğinde bir proje olduğu açıkça görülüyor. Bu havalimanı, hem yolcu hem de kargo taşımacılığında yeni standartlar belirleyerek, İstanbul’u dünya hava taşımacılığının merkezi haline getiriyor.
